Nelleke Bax is vrijwillig begeleidster van Oekraïense vlucthelingen bij VluchtelingenWerk Nederland.
We zitten bij haar op de bank, want ik ben benieuwd: hoe heeft ze de ommezwaai gemaakt van 'veervrouw' naar 'vertrouwensvrouw van vluchtelingen' alias 'luisterend oor' en 'probleemoplosser'?
Ik kijk om me heen: de liefde voor kunst en cultuur spat van haar interieur: het natuurlijke kunstwerk in de gang, de piano in de woonkamer, het moderne meubilair in zwart en felrood, de oranjevaasjes in de boekenkast, de glazen bollen in alle tinten roze op de tv-kast, de keramieken termieten-heuvels in de achtertuin… ,,Die zijn raku gestookt, gemaakt door mijn moeder, die op haar zestigste nog een opleiding begon aan de kunstacademie in België. Ze was dol op klei” zegt Nelleke Bax, terecht trots. We zitten op haar bank, want ik ben benieuwd hoe ze de ommezwaai gemaakt heeft van ‘veervrouw’ naar ‘vertrouwensvrouw van vluchtelingen’, zoals ze het zelf omschrijft. Je zou ook kunnen zeggen: ‘probleemoplosser’ en ‘luisterend oor’. Na anderhalf jaar gevaren te hebben is er, onder andere doordat ze corona kreeg, een kinkje in de kabel gekomen, en nam ze afscheid van het voetveer Boven ’t Gat in Woudrichem. ,,Ik heb een goede ervaring overgehouden aan het pontje” benadrukt ze, ,,want het was een superleuke vrijwilligersbaan in een prachtige omgeving, met vrolijke mensen die overgezet wilden worden.” Het begeleiden van Oekraïense vluchtelingen is wel even iets anders, vertelt ze. ,,Bij dit werk komt het er meer op aan wat voor persoon je bent en hoe je in het leven staat. Met de dagjesmensen op de pont had ik oppervlakkig contact, maar bij de vluchtelingen gaat het meer om sociaal werk, dat is emotioneel intenser.”
Spreekuur
Iedere week zit ze samen met een medewerker van VluchtelingenWerk klaar in het tijdelijke wijkkantoor van woningcorporatie Poort6 aan de Marinus Spronklaan 14 in Gorinchem waar vluchtelingen terecht kunnen tijdens het vrijdagse spreekuur. ,,Soms komen ze met een brief van de gemeente of een andere instantie die ze niet begrijpen, heel vaak hebben ze een vraag over gezondheid, het zoeken van werk of onderwijs voor hun kinderen.” Het is nogal eens behelpen met de taal. ,,Niet iedereen uit Oekraïne spreekt Engels, maar dan gebruiken we een vertaalapp op de telefoon, daar komen we een heel eind mee.” De eerste tijd was het behoorlijk hectisch, zegt Nelleke. ,,Nu is iedereen wel geland, maar in het begin kwam alles tegelijk. De twintig gezinnen verwelkomen; zorgen dat ze een woning kregen van Poort6 in de Marinus Spronklaan en inrichten met spulletjes van de Kringloop. Voor de eerste levensbehoeften ontving men een voedselpakket van de Voedselbank. Daarna kwam het inschrijven bij de gemeente en kreeg men een BSN. Om het leefgeld te kunnen ontvangen had elk gezin een bankrekening nodig, dus daar ben ik ook achteraan gegaan.” Toen was het hoogtijd dat de kinderen onderwijs kregen, vervolgt Nelleke. ,,Een van de Gorkumse basisscholen heeft zich over hen ontfermd, net als over de kinderen uit het azc. Maar het is ook nog van belang dat ze onderwijs in de eigen taal krijgen, dus dat vergt een aardige organisatie.”
Oekraïense onderwijzeres
Nelleke heeft een Oekraïense onderwijzeres leren kennen, van wie de papieren niet meteen, maar inmiddels wel zijn geaccrediteerd. ,,Dus nu kan ze een baan gaan zoeken”, vertelt Nelleke blij. ,,Als ze werk vindt is ze misschien in staat zelf te gaan huren, want ze heeft andere huisvesting nodig.” De lerares, die bevoegd is voor de middelbare school, woont nu nog met haar dochter van elf, haar zusje en moeder die weduwe is, in een woning van Poort6 in de Haarwijk, net als haar overige landgenoten. Uiterlijk in maart 2023 zullen de Oekraïners weer een ander onderkomen moeten vinden, omdat het jaarcontract van de gemeente met Poort6 afloopt. ,,In het slechtste geval moeten ze terug naar Dordrecht, waarvandaan ze weer over de rest van Nederland verdeeld worden” vreest Nelleke ,,terwijl ze nu juist een beetje gesetteld zijn hier.” (noot red. De termijn voor de huisvesting is verlengd tot september)
Wielerclub
,,Dat vrouwengezinnetje gaat me aan het hart” verzucht Nelleke. ,,Maar ik moet ook zorgen dat ik de ellende van deze mensen niet té veel bij me binnen laat komen.” Weet ze hoe ze daar mee om kan gaan? ,,Als ik eerlijk ben moet ik daar nog over nadenken, en ik ben zeker van plan gebruik te maken van de cursussen die VluchtelingenWerk aanbiedt.” Ze doet dit werk omdat ze graag mensen wil helpen en realiseert zich dat je daar zelf niet onberoerd door blijft. ,,Als je betrokken bent kun je ook geraakt worden.” De afgelopen zomer heeft ze af en toe het dochtertje van de onderwijzeres onder haar hoede genomen. ,,We zijn naar het Lingebos, het Zomerfeest en het zwembad geweest, hebben af en toe een ijsje gegeten, en ik heb ook wat leuke kleertjes voor haar genaaid.” Omdat het meisje erg van fietsen houdt heeft Nelleke ervoor gezorgd dat ze bij de wielerclub aangemeld werd. ,,Dus nu gaat ze in de zomer wielrennen en in de winter veldrijden.” Nelleke laat een foto zien van een stralende Sofia op een geleende racefiets in wielrenoutfit. ,,Daar doe je het toch voor?” zegt ze lachend.
Meer lezen over Vluchtelingenwerk: www.vluchtelingenwerk.nl
Door: Levien Vermeer