Interview met Jacqueline Blom-Geluk, mantelzorgcoördinator
Bij het ingaan van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) in 2015 werd het voor elke gemeente een verplichting haar mantelzorgers te ondersteunen. Gorinchem heeft daarvoor een eigen Mantelzorgsteunpunt opgericht, waar iedere mantelzorger terecht kan met vragen en behoeften. Jacqueline Blom-Geluk (56) is de mantelzorgcoördinator. Samen met Danique de Borst, administratief ondersteuner bij het mantelzorgsteunpunt, leiden zij de aanmelding van mantelzorgers in goede banen. Jacqueline ondersteunt daarnaast mantelzorgers op velerlei gebied. Landelijk wonen er 5 miljoen mantelzorgers in Nederland, waarvan er 11.000 in Gorinchem zouden moeten zijn. "Daarvan hebben wij er zo’n 1000 in beeld, dat is 9% van het totaal” vertelt Jacqueline. Omdat mantelzorgers niet altijd zichtbaar zijn, merkt zij op dat het Mantelzorgsteunpunt niet buiten externe partijen kan, zoals bijvoorbeeld de huisarts, school, woningbouwvereniging of thuiszorgorganisaties ed. "Zij zijn in staat situaties te signaleren waardoor ze mantelzorgers op het spoor komen, en bij ons kunnen aanmelden” legt Jacqueline uit, en vervolgt: "Daarom gaan we nog meer inzetten op het contact met externe partijen, we zijn nu een netwerkanalyse aan het maken.” Maar mantelzorgers bereiken blijkt niet zo eenvoudig. "Veel mensen weten niet dat ze mantelzorger zijn. Die vinden het heel vanzelfsprekend te zorgen voor een gezins- of familielid, en te letten op een vriend of buurtgenoot. Mensen willen ook niet altijd een labeltje krijgen. Of denken bij het begrip mantelzorger dat je aan een bepaald criterium moet voldoen, of dat het een betaalde functie is. Soms speelt schaamte ook mee. Zelfs professionals zijn niet altijd helemaal op de hoogte van wat mantelzorg inhoudt en wat er voor mantelzorgers te regelen valt binnen bv. de aanvullende zorgverzekering, volgens Jacqueline. "Het algemene beeld is dat het om volwassenen gaat, terwijl er net zo goed jongere mantelzorgers zijn.” Kort en goed gezegd is een mantelzorger iemand die meer dan normale zorg verleent aan, of zich zorgen maakt om, een naaste waar een persoonlijke band mee bestaat. Dit kunnen dus ook kinderen of jongeren zijn. Ook zij kunnen zich bij het mantelzorgsteunpunt aanmelden.
Goed voor jezelf zorgen
Jacqueline is ervaringsdeskundig en herkent de zaken waar mantelzorgers die bij het mantelzorgsteunpunt aankloppen tegen aan lopen. "In de participatiemaatschappij zijn mensen geneigd zonder klagen door te gaan, maar het mantelzorgen kan een druk op je leggen en je leven beïnvloeden, zodat de zorgbelasting iemand teveel wordt.” Daarom is er o.a. Een bellijst aangelegd met mantelzorgers die regelmatig contact waarderen. Jacqueline zegt: "Ik heb genoeg persoonlijke bagage om oprecht te kunnen meeleven. Want het is belangrijk dat je begrip kunt opbrengen voor de mantelzorgsituatie. Wat het met je doet. En dan is het fijn als men af en toe stoom af kan blazen bij iemand buiten het eigen netwerk om, die weet waar het over gaat.”Daarnaast is het belangrijk als je als mantelzorger ook eens kan ontspannen. Goed voor jezelf zorgen, daar begint alles mee.” Om de mantelzorger af en toe te ontlasten organiseert het Mantelzorgsteunpunt activiteiten zoals bijvoorbeeld een fiets- of wandeltocht, een lunch.
Vanuit het mantelzorgsteunpunt adviseert Jacqueline de mantelzorger ook hoe men het gesprek met een professionele organisatie aan kan gaan. "Vaak wordt de mantelzorger niet gehoord, dat hebben we in ons persoonlijk leven ook meegemaakt” zegt Jacqueline. ,,Terwijl niemand de zorgvrager beter kent dan diens mantelzorger. Het is belangrijk dat deze zelf de regie kan houden, want een zorgorganisatie is tenslotte een passant in het leven van de zorgvrager en zijn of haar mantelzorger.” Desgewenst kan een beroep gedaan worden op de coördinator om mee te gaan. Het Mantelzorgsteunpunt verwijst ook door naar specialistische hulpverlenende instanties. En organiseert praktische informatieavonden.
Pizza eten
Het is een veelzijdige baan en vergt flexibiliteit. "Het ene moment zit je aan tafel met een beleidsmedewerker van de gemeente, het volgende moment geef ik een presentatie voor thuiszorgorganisaties en dan weer zit je pizza te eten met jonge mantelzorgers. Ik schakel voortdurend over van het een naar het ander.” “Bij deze functie voelde ik direct: dit is iets voor mij.” Jacqueline zegt verder, ik ben een mensenmens, en dit werk is me op het lijf geschreven.” Daarnaast heeft zij de opleiding tot mantelzorgmakelaar afgerond. Naast haar baan als mantelzorgcoordinator is zo ook als zelfstandig mantelzorgmakelaar actief. Om zo ook mantelzorgers die zich niet kunnen registeren bij het mantelzorgsteunpunt gemeente Gorinchem, te kunnen ondersteunen. De wetgeving is complex en blijft veranderen, dus het is van belang dat ik op de hoogte blijf van alle mogelijkheden van bijvoorbeeld een persoonsgebondenbudget (pgb) of een wlz-indicatie (wet langdurige zorg), of andere manieren van hulp zodat we de zorgvrager en zijn of haar mantelzorger goed kunnen adviseren.”
